Daha önceki paylaşımlarımızda da bahsettiğimiz gibi yenilenebilir enerji hava koşullarına göre değişkenlik gösteren bir üretim sağlamaktadır. Enerji altyapısına bağlanan yenilenebilir kaynakların sayısı arttıkça daha fazla veriyi gerçek zamana yakın olarak yönetme ihtiyacı ortaya çıkmakta; Teslim dönemine mümkün olduğunca yakın ve gerçek zamanlı olarak karar verebilmek için yüksek hacimli OT (Operasyonel Teknolojiler: örn. SCADA, EMS, DMS), ticari IT (Bilgi Teknolojisi) ve zengin harici veri kaynaklarından ayni anda istifade etmek gerekmektedir. Enerji şirketleri açısından geleneksel veri silolarını yok etmek bu yeni normalde var olmak için hayati önem taşımaktadır.
Sistem ve piyasa işletmecileri tarafından, “net sıfır” karbon emisyonu hedeflerine paralel hızla sayısı ve kurulu gücü artan dağıtık enerji kaynaklarının daha etkin yönetilebilmesi için, her seviyede yeni pazar yerleri ve mekanizmalar kurulmaktadır. Tabii ki bunlar da elektrik ticaret ekosistemine yeni fırsatlar ile birlikte ek karmaşıklık getirmektedir.
Örnek olarak, çoğu Avrupa tarzı enerji piyasasında var olan, özellikle sürekli gün içi piyasalardaki gerçek zamanlı karar verme senaryolarından bir kaçına bakalım.
- Yenilenebilir kaynaklar için gün içinde sıkça güncellenen meteoroloji ve enerji üretimi tahminlerinin, gün içi piyasalarında yapılan verimli işlemler ile dengesizlik maliyetlerini azaltmak için fırsatlar sunması.
- Kontrol edilebilir enerji üretim tesislerinin üretim planlarının gerçek zamana yakın optimizasyonu.
- Aynı kontrat üzerindeki emirler ve fiyatların dalgalanması ile ortaya çıkan arbitraj fırsatlarının sürekli gün içi piyasalarında değerlendirilmesi.
- Yeni enerji depolama teknolojilerinin şarj/deşarjı ve talep tarafı katılımının harekete geçirilmesi.
- Nihayetinde karar ne zaman, ne kadar ve hangi fiyatta alım veya satım yapılacağına gelmektedir.
Çok kısa sürede yüksek hacimde veri işleme ihtiyacı kısa vadeli ticareti bütünüyle değiştirerek, manuel yönetimi imkansız kılmaktadır. Robotlar sürekli piyasalarda ticaret yaparak, değişimlere milisaniye hızında cevap verebilmekte böylece sürekli enerji piyasalarında yüksek frekanslı ticarete fırsat tanımaktadır.
Peki robotlar yardımı ile artan ticaret hacmine ne demeli? Geçmiş ve gerçek zamanlı anlık teklif verileri geometrik olarak artan veri yığınına ekleniyor…
Avrupada çapında sürekli gün içi piyasalarında gerçekleşen işlem sayısı 2019’dan 2021’in sonuna kadar 3 kat artmış durumda ve toplam hacim (MWh cinsinden) bu süre zarfında iki kattan fazla arttı.
Bu hatırı sayılır hacim artışının arkasında yatan ana sebepler Robotlarla ticaret ve SIDC (Avrupa çapında entegre gün içi piyasası) projesidir.
Uyumlu bir ekosistem inşa etmeye inanıyoruz.
Bu dönüşüme imkan veren etken teknoloji ve iş modeli dönüşmek yeni roller ortaya çıkmak zorunda kalacak. Örneğin, Veri Mühendisliği, ML Ops vb. Ve eski roller değişmek zorunda kalacak: mesela geleceğin ticaret uzmanları ticaret stratejilerinin kavramsallaştırılmasına yatkın olmalı ve ekstrem programlama ve çevik geliştirme gibi yöntemlerde usta olmalı. (Ticaret Uzmanı mı, Yazılım Geliştirici mi? Yoksa her ikisi de mi?)
smartPulse’da biz, sürekli değişen enerji piyasasına nihai çözümün, birlikte çalışabilen platformlar ve modellerden oluşan bir ekosistem üzerinden kullanıcılara kesintisiz bir deneyim yaşatmak olduğuna inanıyoruz. Bu sebepten ötürü açık mimari ile graphQL ve API’lardan faydalanan son teknoloji ürünü veri paylaşımı mekanizmaları peşindeyiz. Aynı zamanda ortaklıklar ile de büyüyerek ortaklarımıza kendi işlerini imkanı vermek istiyoruz. Mesela platformumuz hali hazırda pek çok ticari tahmin sağlayıcısına bağlı. İş ortaklarımızın smartPulse platformunundan faydalanarak yapay zeka gücüyle çalışan ve farklı ihtiyaç ve problemlere çözüm olan hizmetler geliştirip satabildikleri bir gelecek hayal ediyoruz.
Uygar Yörük
